Ortak Mod Akımı Boğma Bobini

Yaklaşık 42 yıldır uğraştığım bir hobi amatör telsizcilik. Bu kadar zamanda çokça anten yaptım. Hazır olanları kullandım. Ancak gözümden kaçan önemli bir konuda çok da bilgili değilmişim. Anten belli bir frekansta belli bir empedansı olduğunda iyi çalışan ve güzel haberleşme yapmamı sağlayan bir araçtır benim için. Genellikle bu işlere rufailer karışır diyerek bazen garip garip şeyleri anlamadan kullanıp dururum antenleri. 

HF bandında görüşme yaptığım mütevazı bir telsizim var. 5 sene kadar önce Hindistan'dan bir kit almıştım. uBitx 6 olarak bilinen 160 metre ile 20 metre bandlarında Amatör Telsiz frekanslarında çalışan bir cihaz. Mevcut renkli ekranı kullanışlı olmadığından değiştirmiştim. Üzerine taktığım ekrana alış gücünü gösterebilmesi için bir Arduino Nano da eklemiştim. 

Cihazda gariplikler oluyordu. Zaman zaman s metre duruyordu. Sanırım Arduino nano bir şekilde radyo dalgalarından etkileniyordu ve engellemenin yolunu bulamamıştım. Daha önce APRS igate yaparken de bu durum sorun olmuştu. Arduino Nano'nun yanında çalışan telsiz üzerindeki antenle gönderme yaptığında Arduino Nano kilitleniyordu. Harici antene bağladığımda düzelmişti. uBitx'de çıkış katını anahtarlayan bir küçük röle de zaman zaman bozulup cihaz göndermede kalıyordu. 

Cihazın bilgisayarla da haberleşmesinde sorunlar oluyordu. Önce USB izolatör cihazları aldım ve cihaz ile bilgisayar arasındaki tüm usb bağlantılarda kullanmaya başladım. 

Ancak bu cihazlar da bir değişiklik yapmadı. Sonra anten kablosundan bir kaç tur bobin yaparak kullandığım şok bobini (aslında İngilizce sözlük çhok diye okunduğundan şok bobini diye yerleşmiş dilimize ama boğma bobini daha doğru) geldi aklıma. Biraz araştırınca olayın çok ilginç bir durumdan kaynaklandığını anladım. Kullandığım EndFed anten sadece bir canlı uçtan ibaret. SWR falan gayet iyi! Counter Point denilen ve şasesinden çıkan 3 metrelik bir tel radyal de eklemiştim ama bu yetmediği için anten besleme hattında kullandığım koaksiyel kablonun (RG58) blendajını antenin diğer kısmı gibi kullanan radyo dalgaları doğrudan cihaza kadar geliyormuş. Buna CMC (Common Mode Current) Ortak Mod Akımı deniyormuş. Bunu bir toroid üzerine sardığım 110 cm RG 58 ile 40-40 db kadar boğmak mümkün oldu. Böylece artık cihazıma Radyo Frekansı girmiyor ve daha sorunsuz çalışıyor. Ayrıca bu eklediğim boğma bobini alışta ya da göndermede bir kayıp da yapmıyor.

Ek olarak gürültülü dinlenen bazı frekanslardaki bu gürültü sorunu da büyük ölçüde azaldı. Komşulara benim cihazıma kadar gelip de şebeke üzerinden geçip sorunlar yaratabilecek müdahaleler olma olasılığı da azaldı. Bir taşla 3 kuş!

Bütün bu anlattıklarımı günümüzün gereği olarak videoya da çektim. Zira artık kimse yazı okumuyor. Bobini nasıl yaptığımı ve bobinde kayıp olup olmadığımı nasıl ölçtüğümü anlattığım videoları aşağıda bulabilirsiniz.