OpenGD77 ile DMR Hotspotlar İçin Güçlü Bir Alternatif

DMR kullanıcısı Amatör Telsizcilerin yardımcısı Hotspot cihazlar var. Yakınlarda bir DMR tekrarlayıcı röle yoksa büyük kolaylık. Ancak saderce 100 metre uzaklığa kadar kullanılabiliyor. OpenGD77 yüklü bir el telsiziyle hemen hemen aynı maliyette ancak çok daha geniş alanda erişim sağlayan bir sistem kurulabilir.

Amatör Telsizcilik oldukça geniş uygulamaları olan bir hobi. Bu hobinin kısa mesafe telsiz ile ilgili kısmında yıllardır kullanılan sayısal modülasyon türlerinden özellikle Amatör telsizciler için geliştirilmiş olan Dstar modu ile üretilen cihazların pahalı olması nedeniyle fazla ilgi görmedi. Yıllar içinde fazla ilerlemeyen sayısal yakın mesafe haberleşme sistemleri oldukça küçük bir amatör telsizci kesimi tarafından kullanıldı.

DMR Nedir?

Dijital Mobil Radyo (DMR), son yıllarda hem amatör hem de profesyonel telsiz kullanıcıları arasında oldukça popüler hale gelen bir dijital haberleşme sistemidir. Bu popülerliğin arkasında yatan birçok faktör var ve bunlardan bazılarını, özellikle Çinli üreticiler için oldukça çekici olanları sıralayalım.

DMR teknolojisi nispeten basittir ve bu da üretim maliyetlerini düşürür. Bu durum, Çinli üreticilerin DMR telsizlerini daha uygun fiyatlarla pazara sunmalarını sağlar.

Açık bir standarttır, yani lisans ücreti veya patent ödeme zorunluluğu yoktur. Bu durum, yeni üreticilerin pazara girmesini ve rekabeti artırmasını kolaylaştırır.

Analog telsizlere göre daha net bir ses kalitesi sunar. Bu durum, gürültülü ortamlarda bile anlaşılır iletişim kurmayı mümkün kılar.

Sadece ses iletişimi için değil, veri iletişimi için de kullanılabilir. Bu sayede, telsizler aracılığıyla metin mesajları, GPS koordinatları gönderilebilir.

Analog telsizlere göre daha geniş bir kapsama vardır. Bu durum, özellikle engebeli arazilerde veya binalar içinde iletişim kurarken faydalıdır. İnternet üzerinden Brandmeister gibi ağlar sayesinde amatör telsizciler dünyanın neresinde olursa olsun birbirleri ile şehirler ve ülkeler arası haberleşirler.

Sunduğu tüm avantajlar, DMR'ı amatör telsizciler arasında da oldukça popüler hale getirmiştir. Özellikle uygun fiyatlı telsizlerin piyasaya sürülmesi, bu sistemi daha geniş kitlelere ulaştırmıştır. Amatör telsizciler DMR'ı, QSO'lar (Radyo İletişimleri) gerçekleştirmek, acil durum iletişimi kurmak ve yerel ve küresel konuşma gruplarıyla iletişim kurmak için kullanmaktadırlar.

Varsa ve telsiziniz ile ulaşabiliyorsanız şehrinizdeki amatör telsiz tekrarlayıcıları üzerinden DMR telsiz ile görüşme yapabilirsiniz. Eğer böyle bir imkan yoksa evinizde kullanmak için telsizi DMR ağına bağlayacak bir Hotspot kurabilirsiniz. 

MMDVM Hotspot Nedir?

MMDVM (Multi-Mode Digital Voice Modem), amatör telsiz kullanıcılarının DMR, D-STAR, P25 ve C4FM gibi sayısal modları kullanmalarını sağlayan bir yazılım ve donanım birlikteliğidir. MMDVM genellikle bir Raspberry Pi veya benzer bir mini bilgisayara kurulur. MMDVM, telsiz cihazınız ile internet üzerinden bağlanarak sayısal modları kullanmanızı ve dünyanın her yerindeki diğer amatör telsizcilerle iletişim kurmanızı sağlar.

Hotspot iki bileşenden oluşur. Bunlardan biri Raspberry Pi bilgisayar kartı, diğeri de telsiz haberleşmesini sağlayan şapka ya da İngilizcesi: Hat karttır.

Bu cihaz parça parça alınıp birleştirilebileceği gibi bütün halinde alınıp, ayarları yapılıp kullanılabilir.

Eğer bir mahallede birden fazla telsizci aynı MMDVM Hotspotu kullanmak isterse bu cihazın 10 miliwatt olan gücü 100-150 metreden uzakta haberleşmeye yetmez. Bu nedenle iyi bir alternatif olarak üzerine OpenGD77 yazılımı yüklenmiş bir el telsizi ile haberleşme mesafesi artırılabilir.  GD-77, GD-77S, DM-1801, DM-1801A, RD-5R, MD-9600/RT-90, MD-UV380/RT-3S, DM-1701/RT-84 ve MD2017/RT-82 gibi cihazlar bu iş için kullanılabilir. En kolay bulunan ve ucuz olanı Baofeng DM-1701 olduğundan ben  onu tercih ettim.

(Burada anlatılan işlemler son derece iyi bilgisayar ve telsiz programlama bilgisi gerektirir. Dikkatli olunmazsa cihaza zarar verme ihtimali bulunuyor. Bütün bu işlemleri bunu bilerek yapın. Burada anlatılanları yaparak, karşılaşılacak her türlü kötü durumlarda sorumlu olduğunuzu peşinen kabul etmiş sayılırsınız.)

Ancak dikkat! Aynı model numarası ile satılan yeni 2022 sürümü Baofeng DM-1801, DM-1801A cihazların çipsetleri değiştiği için bu model adı ile satılan yeni cihazlara bu firmware yüklenemez! Alırken bu konuya dikkat edin.

El telsizi ne alaka diye düşünebilirsiniz. İki avantajı var. El cihazlı sistem ile MMDVM Hat kullanılan sistemin maliyetleri birbirine çok yakın. Etki alanı ise yerine göre kilometrelerce uzaktan erişilebilecek gibi.

Eğer yurtiçinden alırsanız tamamen montajı yapılmış Hotspot-MMDVM 4400 TL civarında satılıyor. Böyle Aliexpress'den alsanız da yaklaşık bu kadara mal oluyor.


Aliexpress'den tek olarak MMDVM-Hat almak isterseniz 770 TL fiyatla satılıyor. 


Aliexpress'de MMDVM Hat ve kutusu ile uyduruk anteni, vergisi ile 1100 TL civarına mal oluyor.

Hotspot böyle 2600-3000 TL arasına mal oluyor.

Şimdi El cihazına OpenGD77 yükleyip bir de Raspberry Pi, kutu ve SD kart alırsak maliyete bakalım.

Baofeng DM1701 modeli Aliexpress'de 1400 TL civarında satılıyor. Bu linkten bakabilirsiniz. Programlama kablosunu da almayı unutmayın! O kablo ile cihaz Raspberry Pi Zero'ya bağlanıyor.
Vergisi ile cihaz 2200 TL civarına geliyor. Ancak bu cihazı alırken amatör telsiz belgeniz olması gerekli! Sistemden TC kimlik numaranız üzerinden kolayca kontrol edildiği için belgeniz yoksa gümrükte takılabilir!
Bir adet Raspberry Pi Zero W Türkiyeden temin edince 600 TL civarına geliyor. Yanında raspberry Pi için bir kutu almanız mantıklı olur. Bir de programını yüklemek için 16GB'lik SD kart almanız lazım. Elinizde varsa 8GB'lik bir SD kart da işinizi görür. 

Baofeng DM1701, Raspberry Pi Zero W, Raspberry Pi Kutu ve SD Kart toplamda 3000 TL civarına mal oluyor. Yukarıdaki hesapla Hotspot cihazı ile aynı fiyata hatta belki daha da ucuza çıkıyor. Hele Türkiyeden almaya kalksanız Hotspot 5000 TL'ye kadar satılıyor!


Programının nasıl yükleneceğini https://tangoalfa.org.tr/mmdvm-hotspot-kurulumu/ adresinde Yılmaz Alpat TA1YLM güzelce anlatmış. Oradan halledebilirsiniz, modem olarak opengd77 seçeceksiniz bir de ekran tipi olarak bir şey seçmeyin. Opengd77 firmware yüklü olan telsizin ekranında gerekli bilgiler görülebilir. 


OpenGD77 kullanırken bağlı cihazın  Pi-Star güç ayarı Pi-Star Konfigürasyon kısmında Pi-Star Digital Voice - Expert Editors sayfasında MMDVMHost bölümünde Modem kısmının altındaki "RF Level" yazan ayarı değiştirerek yapılıyor. Aşağıdaki tabloda hangi değerin hangi çıkışa denk geldiğini görebilirsiniz.

50mW 

1

250mW

5

500mW

10

750mW

15

1W

20

2W

40

4W

80

5W

99


Dikkat! Ben sizin yerinizde olsam, 500 miliwatı geçmem. Sürekli konuşulan bir grupta açık kalırsa cihaz çok ısınıyor ve pili çabuk bitiyor! İyi bir harici antenle bu güç yeterli olacaktır.

Baofeng DM-1701'e Firmware Yükleme

Ben Aliexpress'deki telsizi aldığım satıcının verdiği linkten gereken dosyaları indirdim. Dolayısıyla dosyaları bir virus yazılımı ile tarayıp baksanız iyi olur. 

CPS kanal eklemek, düzenlemek, kaydetmek, firmware yüklemek için gerekli olan yazılım. Dosya açılınca şifre sorduğunda R2023.09.21.01 yazın. Windows 11, sürücülerini yüklerken sorun yaratır. O nedenle Windows 10 ve aşağısı olan bir bilgisayarla yapsanız iyi olur. Windows 11'de de oluyor ama zor!


Bu resimde telsizin tipini nasıl seçeceğiniz gösterilmiş. Aynen görüldüğü şekildeki gibi alttaki seçeneği kullanın.


Extras kısmından Firmware Loader seçin. 

Açılan pencerede önce Radio Type yazan yerin altından DM-1701 / RT-84 seçin. Sonra sağ alttaki Select official firmware (donor) file tuşuna tıklayın.


Burada açılan pencerede MD9600-CSV(2571V5)-V26.45.bin dosyasına tıklayın.


Cihaz kapalıyken kablosunu bilgisayara ve cihazınıza takın. Mandal (PTT) ve onun üstündeki tuşa aynı zamanda basarak telsizi açın.


Açık pencerede sağ üstteki Select Open Firmware & Update tuşuna basın. OpenDM1701_20230915 klasörüne çift tıklayın.


OpenDM1701_20230915.bin dosyasını bulup, üzerine tıklayın. 
Yeşil bar baştan sona ilerler ve el telsizi ekranında Settings Updated yazısı görünür.

Böylece cihazınıza OpenGD77 yazılımı yüklendi. Eğer hotspot olarak kullanacaksanız programlama  kablosunu cihazınıza takıp araya takacağınız OTG adaptörü ile Raspberry Pi Zero W'nin soldaki mikro usb çıkışına takın. Raspberry Pi Zero W'nin sağdaki girişine de 5 volt adaptörünüzü bağlayın. Her şey tamam ise geniş alan kapsayan Hotspotunuz çalışır. Cihazı şarj yatağında tutabilirsiniz. Kendi anteni ile kullanmak yerine çatı anteni tercih edin. Kendi anteni ile kullanırsanız RF nedeniyle Raspberry Pi Zero W etkilenir diye okudum. Ben kendi anteni ile kullandım bir sorun olmadı. Sonra harici antene taktım. 

OpenGD77 Kullanıcı Kılavuzu bu linkten görülebilir. Aslında OpenGD77 Firmware'i el telsizine yüklü orjinal yazılımdan çok daha iyi. Spektrum modu bile var. Yani cihaz da böyle son derece kullanışlı bir hale geliyor. CPS programı ile kanallarını hazırlayıp kullanabilirsiniz. Hotspot için kanal programlamaya gerek yok. Pi-Star gerekli kumanda işlevini güzelce görüyor.

Telsiz üzerinde basit bir ayar yapmanız gerekiyor.

Yeşil Menü Tuşu > Options > General options > Hotspot > (volüm yanındaki kanal değiştirme seçicisi ile) MMDVM seçip bırakın.

Eğer BlueDV ile Windows bilgisayarınızda kullanacaksanız BlueDV seçeneği de var. https://www.pa7lim.nl/bluedv-windows/








Her şeyi doğru yaptıysanız Pi-star'a Web Tarayıcınız üzerinden bağlandığınızda DMR ve DMR Net bağlantıları yeşil renkli görünürler. Cihaz MMDVM ayarı doğru olmasına rağmen bağlantı sağlayamıyorsanız DMR Master olarak farklı sunucuları deneyebilirsiniz. Brendmeister üzerinde Hotspot Security için bir password girmiş olmalısınız aynı paswordu Pi-Star'da da girmezseniz ağa bağlanamazsınız.

Sesinizin Brandmeister üzerinden iletilip iletilmediğini denemek için TG222997 kullanabilirsiniz. Bu konuştuğunuzda size konuştuklarınızı tekrar eden bir papağan sistemidir (Bulgaristan sunucusunu kullanıyorsanız TG284997 üzerinden papağana ulaşa).

İyi günlerde kullanın.


Yorumlar